Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Ο Μάνος του Τρίτου

Γράφει η Μίνα Μαύρου
Εικοσιτρείς Οκτωβρίου του 1925 ο Μάνος Χατζιδάκις αντίκρισε στη Ξάνθη για πρώτη φορά το φως της ζωής, το οποίο υπηρέτησε μέχρι το τέλος του μελωδικού βίου του.
Αυτή τη φορά εξετάζουμε μια πολύ ιδιαίτερη πτυχή του «Μεγάλου Ευαίσθητου», αυτή του Διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος του Κρατικού Ραδιοσταθμού. Για πολλούς η παρουσία του στο Τρίτο Πρόγραμμα αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς!

Κάποιοι άκουγαν από το ραδιόφωνο τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, ενώ κάποιοι άλλοι άκουγαν ανελλιπώς τον Χατζιδάκι να ακροβατεί με ιδέες και συναισθήματα. Μιλούσε με ελληνικότητα για τέχνη, παράδοση, τραγούδια (ποιοτικά και μη), για τη στειρότητα της μουσικής παιδείας και για πολλά ακόμη ακανθώδη για πολλούς θέματα, τα οποία ανέπτυσσε, έχοντας της φιλία ενός, περιέργως πώς, ανεκτικού Καραμανλή!

Μεγάλο μέρος των εκπομπών ήταν ζωντανές αναμεταδόσεις συναυλιών, που συμπεριελάμβαναν πολύ συχνά έργα Ελλήνων συνθετών. Επιπλέον, ο Χατζιδάκις εγκαινίασε τις ελεύθερες συζητήσεις και τα ζωντανά ρεπορτάζ, προχώρησε στην οργάνωση δισκοθήκης του αρχείου παραδοσιακής μουσικής με αυθεντικές ηχογραφήσεις και ίδρυσε τη χορωδία της ΕΡΤ.

Το 1980 κυκλοφόρησαν τα ραδιοφωνικά κείμενα του Μάνου Χατζιδάκι από τις εκδόσεις «Εξάντας» με τον τίτλο, «Τα σχόλια του Τρίτου»! Ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου σημειώνει: «Σχόλιο με το σχόλιο σχημάτιζα τον τρόπο, τη γραφή και το επίπεδο μέσα στο οποίο έβλεπα το νεοελλαδικό κόσμο, μιας και επικοινωνούσα ολοένα με ένα πλατύτερο κοινό ή καλύτερα με ένα μεγαλύτερο κοινό, γιατί ποτέ είναι αλήθεια δεν υπήρξα κατάλληλος για το πλατύ κοινό. Φυσικά, επικοινωνούσα με όλους, εκτός από τους παραδημοσιογράφους και τον αρμόδιο Υφυπουργό- ανίκανους για οποιαδήποτε επικοινωνία!».

Το αποτέλεσμα ήταν να σταματήσουν τα σχόλια του Τρίτου, που παραμένουν όμως ολόφρεσκα!

Παραθέτουμε 2 από τα χαρακτηριστικά σχόλιά του:

«Γιατί διώκεται το ελληνικό τραγούδι; Μονάχα το κράτος το καταδιώκει και οι συνθέτες οι ίδιοι, που κυνηγάν τις πωλήσεις των δίσκων τους στις διάφορες κομματικές νεολαίες, κολακεύοντάς τες; Ποια ανάγκη γεννάει σήμερα ένα τραγούδι; Η ανάγκη να το γεννήσει ο συνθέτης για η ανάγκη να το πουλήσει και μάλιστα ακριβά; Ποια ανάγκη γεννάει τις τόσες πολιτιστικές εκδηλώσεις των κομματικών νεολαιών; Η ανάγκη να καλλιεργήσουμε τις Τέχνες για με πρόσχημα τις τέχνες , να καλλιεργήσουμε το κόμμα;».

«Θα πρέπει επιτέλους να μάθουμε να ξεχωρίζουμε ένα μνημείο ποιητικό από ένα μνημείο για κοιμητήρια. Ένα τραγούδι λαϊκό από ένα τραγούδι για το λαό. Τις μινωικές τοιχογραφίες της Καπέλα Σιξτίνα. Θα πρέπει να ασκήσουμε τη συγκίνησή μας, να λειτουργεί με το αληθινό και όχι μέσα στο μεγαλόσχημο και στο αισθητικό! Δεν αναφέρω βέβαια το χυδαίο που μέσα σ' αυτό το πρόγραμμα η πολιτεία και το εμπόριο πάει να μας εντάξει και να μας υποτάξει».

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Οσο υπάρχεις θα Υπάρχω

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Νοέμβριος 2021 και ο Monsieur Minimal διασκευάζει το τραγούδι...

    Συνέχεια

    Λιζέτα Νικολάου 1951-2023

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Η Ελισάβετ Κατικαρίδου, ποντιακής καταγωγής, γεννήθηκε 2 Οκτωβρίου 1951...

    Συνέχεια

    Από το πεντάγραμμο στα έδρανα της Βουλής των Ελλήνων

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Η μουσική περικλείει όλα τα χρώματα και όλα τα κόμματα. Μπλε, πράσινο, κόκκινο. Ακόμη και...

    Συνέχεια

    Πρώτο εξάμηνο 2023

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Το 2022 κυκλοφόρησαν 438 ελληνικοί δίσκοι. Οι 310 ...

    Συνέχεια

    Τραγούδια για την Ελένη

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος 21 Μαϊου, Κωνσταντίνου και Ελένης...

    Συνέχεια

    Νίκος Γκάτσος - Η κληρονομιά

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Φτάνει ν' ανθίσει μόνο λίγο σιτάρι για τις γιορτές, λίγο κρασί για τη...

    Συνέχεια

    Γιώργος και Γεωργία

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος

    Συνέχεια

    «Απαγορεύομεν και διατάσσομεν»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Και είναι και πάλι Παρασκευή η 21η Απριλίου 2023. Σκέφτομαι «...

    Συνέχεια

    Ρένα Κουμιώτη

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Το πρώτο τραγούδι που έδωσε ο Μίμης Πλέσσας στη Ρένα...

    Συνέχεια

    Άκος Δασκαλόπουλος

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Άκος (Κυριάκος) Δασκαλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1937 στις 23...

    Συνέχεια