Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Ο Μάνος του Τρίτου

Γράφει η Μίνα Μαύρου
Εικοσιτρείς Οκτωβρίου του 1925 ο Μάνος Χατζιδάκις αντίκρισε στη Ξάνθη για πρώτη φορά το φως της ζωής, το οποίο υπηρέτησε μέχρι το τέλος του μελωδικού βίου του.
Αυτή τη φορά εξετάζουμε μια πολύ ιδιαίτερη πτυχή του «Μεγάλου Ευαίσθητου», αυτή του Διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος του Κρατικού Ραδιοσταθμού. Για πολλούς η παρουσία του στο Τρίτο Πρόγραμμα αποτελεί μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς!

Κάποιοι άκουγαν από το ραδιόφωνο τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής, ενώ κάποιοι άλλοι άκουγαν ανελλιπώς τον Χατζιδάκι να ακροβατεί με ιδέες και συναισθήματα. Μιλούσε με ελληνικότητα για τέχνη, παράδοση, τραγούδια (ποιοτικά και μη), για τη στειρότητα της μουσικής παιδείας και για πολλά ακόμη ακανθώδη για πολλούς θέματα, τα οποία ανέπτυσσε, έχοντας της φιλία ενός, περιέργως πώς, ανεκτικού Καραμανλή!

Μεγάλο μέρος των εκπομπών ήταν ζωντανές αναμεταδόσεις συναυλιών, που συμπεριελάμβαναν πολύ συχνά έργα Ελλήνων συνθετών. Επιπλέον, ο Χατζιδάκις εγκαινίασε τις ελεύθερες συζητήσεις και τα ζωντανά ρεπορτάζ, προχώρησε στην οργάνωση δισκοθήκης του αρχείου παραδοσιακής μουσικής με αυθεντικές ηχογραφήσεις και ίδρυσε τη χορωδία της ΕΡΤ.

Το 1980 κυκλοφόρησαν τα ραδιοφωνικά κείμενα του Μάνου Χατζιδάκι από τις εκδόσεις «Εξάντας» με τον τίτλο, «Τα σχόλια του Τρίτου»! Ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου σημειώνει: «Σχόλιο με το σχόλιο σχημάτιζα τον τρόπο, τη γραφή και το επίπεδο μέσα στο οποίο έβλεπα το νεοελλαδικό κόσμο, μιας και επικοινωνούσα ολοένα με ένα πλατύτερο κοινό ή καλύτερα με ένα μεγαλύτερο κοινό, γιατί ποτέ είναι αλήθεια δεν υπήρξα κατάλληλος για το πλατύ κοινό. Φυσικά, επικοινωνούσα με όλους, εκτός από τους παραδημοσιογράφους και τον αρμόδιο Υφυπουργό- ανίκανους για οποιαδήποτε επικοινωνία!».

Το αποτέλεσμα ήταν να σταματήσουν τα σχόλια του Τρίτου, που παραμένουν όμως ολόφρεσκα!

Παραθέτουμε 2 από τα χαρακτηριστικά σχόλιά του:

«Γιατί διώκεται το ελληνικό τραγούδι; Μονάχα το κράτος το καταδιώκει και οι συνθέτες οι ίδιοι, που κυνηγάν τις πωλήσεις των δίσκων τους στις διάφορες κομματικές νεολαίες, κολακεύοντάς τες; Ποια ανάγκη γεννάει σήμερα ένα τραγούδι; Η ανάγκη να το γεννήσει ο συνθέτης για η ανάγκη να το πουλήσει και μάλιστα ακριβά; Ποια ανάγκη γεννάει τις τόσες πολιτιστικές εκδηλώσεις των κομματικών νεολαιών; Η ανάγκη να καλλιεργήσουμε τις Τέχνες για με πρόσχημα τις τέχνες , να καλλιεργήσουμε το κόμμα;».

«Θα πρέπει επιτέλους να μάθουμε να ξεχωρίζουμε ένα μνημείο ποιητικό από ένα μνημείο για κοιμητήρια. Ένα τραγούδι λαϊκό από ένα τραγούδι για το λαό. Τις μινωικές τοιχογραφίες της Καπέλα Σιξτίνα. Θα πρέπει να ασκήσουμε τη συγκίνησή μας, να λειτουργεί με το αληθινό και όχι μέσα στο μεγαλόσχημο και στο αισθητικό! Δεν αναφέρω βέβαια το χυδαίο που μέσα σ' αυτό το πρόγραμμα η πολιτεία και το εμπόριο πάει να μας εντάξει και να μας υποτάξει».

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Oι ηθοποιοί τραγουδούν μελοποιημένα ποιήματα

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Η αρχική...

    Συνέχεια

    Nίκος Παπάζογλου: «Εγώ δεν είμαι ποιητής...»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ο Νίκος Παπάζογλου (20 Μαρτίου 1948 – 17 Απριλίου 2011) κατάφερε...

    Συνέχεια

    Σταύρος Κουγιουμτζής - Μάνος Ελευθερίου: ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΚΙ ΩΡΑΙΟΙ

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Ήταν 12 Μαρτίου 1938 όταν γεννήθηκε o Μάνος Ελευθερίου, ένας από τους...

    Συνέχεια

    Τάκης Μουσαφίρης! Ποιος άλλος...

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Όταν ήρθε η ώρα να τιτλοφορηθεί ο τελευταίος δίσκος του αείμνηστου Στράτου...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Μαρτίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Βρήκα 39 τραγούδια που στον τίτλο τους αναφέρουν τον Μάρτιο / Μάρτη. Διπλάσια...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Φεβρουαρίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος 18 τραγούδια μέτρησα, που έχουν στον τίτλο τους τον Φεβρουάριο / Φλεβάρη. ...

    Συνέχεια

    Τραγούδια για τον Ιανουάριο

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ο Ιανουάριος / Γενάρης υπάρχει στον τίτλο 17 τραγουδιών.

    Συνέχεια

    Αθήνα, χαρά της γης και της αυγής

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Πάντα είχα την απορία πόσα τραγούδια έχουν γραφτεί για την Αθήνα. Το...

    Συνέχεια

    Τα τραγούδια του Δεκεμβρίου

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Κάθε μήνα ψάχνω να εντοπίσω τα τραγούδια που ο τίτλος τους περιέχει το όνομα του αντίστοιχου...

    Συνέχεια

    Ο Νοέμβρης και τα τραγούδια του

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Δεκαεννιά ελληνικά τραγούδια έχουν στον τίτλο τους τον Νοέμβριο...

    Συνέχεια