Αφιερώματα

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Ο συνθέτης και στιχουργός Σταμάτης Κόκοτας

Γράφει ο Κώστας Προβατάς

«Έβγαλε τα πιο πολλά λεφτά απ' όλους τότε, αλλά τα περισσότερα φύγανε στα χόμπι του. Αγορά πλοίου, στόλο αυτοκινήτων αγώνων, στάβλο δρομώνων ίππων και άλλα», είχε γράψει ο Τάκης Πανανίδης στo βιβλίο «Τα θρυλικά του '60-'65 και τ' άλλα».

Σε μια συνέντευξή του το 2011 στην Καθημερινή έλεγε:

«Σήμερα το τραγούδι είναι βαθειά λυπημένο, διότι δεν συγκινεί κανέναν. Παραπονιέται γιατί δεν έχει την υπογραφή του μεγάλου συνθέτη ή του μικρού, αλλά ταλαντούχου. Τα σημερινά τραγούδια θυμίζουν τα στιχάκια πίσω από τις σελίδες των παλιών ημερολογίων, είναι λουστραρισμένο. Όλα άλλαξαν από τη στιγμή που ξεφύγαμε από τις αρχές του τραγουδιού, τον συνθέτη και τον ποιητή. Αν τα τραγούδια δεν είχαν την κατάλληλη μελωδία και τον στίχο, δεν γίνονταν επιτυχίες. Εγώ, τραγούδησα θεούς. Ήταν όλοι τους ένας κι ένας».

Ένας από τους «Θεούς», τον άκουσε να παίζει μπουζούκι και να τραγουδάει στη Γαλλία, στα γαλλικά, το «Τα δάκρυά μου είναι καυτά» (Ne leur dis pas) και τον έπεισε να παρατήσει τις ιατρικές σπουδές και να γυρίσει στην Ελλάδα, αφού το ταλέντο του ήταν στο τραγούδι. Ήταν ο Σταύρος Ξαρχάκος.

Για τη ζωή και τον βίο του Σταμάτη Κόκοτα διαβάσαμε ίσως τα πάντα τις μέρες που έφυγε τελικά από κοντά μας, στα 85 του χρόνια, την 1η Οκτωβρίου 2022.

Τα παραπάνω δύο αποσπάσματα που επέλεξα σε αυτήν την καταγραφή, κατέληξαν εδώ διότι απεικονίζουν γλαφυρά έναν από τους μεγαλύτερους λαϊκούς τραγουδιστές της Ελλάδας όλων των εποχών.

Ο Κόκοτας λάτρεψε την καλή και φινετσάτη ζωή, την έζησε, την υποστήριξε. Αποδίδει στην Μαρία Κάλλας τον όρο «αηδόνι», αλλά και τον όρο «καλή κι αληθινή φίλη», αφού την γνώρισε καλά και πέρασε πολλές στιγμές μαζί της, λόγω της επαφής και των δύο με τον Ωνάση.

Στην άλλη πλευρά, ξέρει τι σημαίνει καλό τραγούδι, αυτό που ο ίδιος υπηρέτησε. Ονομάζει «Θεούς» τους δημιουργούς με τους οποίους δούλεψε, αλλά ποιος μπορεί να τον αδικήσει, εκ του αποτελέσματος μάλιστα. Καλλιτέχνης ο οποίος τραγουδάει σωστά και καλά, επιλέγει τα τραγούδια που θα πει κι εμπιστεύεται τους δημιουργούς και εν τέλει είναι κι ο ίδιος μουσικός, συνθέτης και οργανοπαίκτης, ενώ γράφει και στίχους. Σαν το «Φεύγω» του 1970, σύνθεση του Γεράσιμου Λαβράνου, σε στίχους και ερμηνεία του Σταμάτη Κόκοτα.

Το 1966 τραγουδάει πολύ γνωστά τραγούδια σε 45άρι, αλλά και στο LP «Ένα Μεσημέρι» στην Columbia, «Στου Όθωνα τα χρόνια» και «Με τι καρδιά να σ' αποχαιρετήσω», σε στίχους Νίκου Γκάτσου, στη δισκογραφική μεταφορά των τραγουδιών από την ταινία του Γιώργου Σκαλενάκη, «Διπλοπενιές», όπου τα τραγούδια ακούγονταν από τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

Ο Κόκοτας δεν τραγούδησε στην ταινία, είχε όμως ένα χαρακτηριστικό ρόλο ηθοποιού, παίζοντας μπουζούκι στο πλευρό του αξέχαστου Βασίλη Αυλωνίτη.

Το 1971, σε σύνθεση του Γιώργου Ζαμπέτα, γράφει στίχους στην «Τελευταία αγάπη» που ερμηνεύει φυσικά ο ίδιος.

Το 1971 επίσης κυκλοφορεί ο δίσκος «Κόκοτας Νο 3», που περιέχει τα δυο παραπάνω τραγούδια γραμμένα από τον ίδιο, ηχογραφήσεις της διετίας 1970-71, ενώ τραγουδά ξανά Γιώργο Ζαμπέτα, κάνοντας άλλη μια μεγάλη επιτυχία με το «Ρωμιός αγάπησε Ρωμιά».

Το 1975 γράφει ξανά στίχους στο άλμπουμ «Μια ζωγραφιά», με συνθέτη τον Χάρη Λυμπερόπουλο. Πρόκειται για «Το κόκκινο φουστάνι» και το «Πόσες αγάπες».

Από πολύ μικρός έπαιζε κιθάρα και στις αρχές της δεκαετίας του '60 πήγε στο Παρίσι για σπουδές. Σ' έναν διαγωνισμό ταλέντων διακρίνεται, παίζοντας μπουζούκι. Εκεί ηχογραφεί και τέσσερα τραγούδια, παίζοντας μπουζούκι ο ίδιος, μεταξύ των οποίων το «Στρώσε το στρώμα σου για δυο» των Θεοδωράκη - Καμπανέλλη, το οποίο το 1983 συμπεριλαμβάνεται στο δίσκο 30 Χρυσές Επιτυχίες Του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και «Τα δάκρυά μου είναι καυτά» των Ξαρχάκου - Γκούφα, στα γαλλικά με τον τίτλο «Ne leur dis pas» (Μην τους το πεις). Παρατίθεται η εγγραφή του 1964 στο Παρίσι.

Με αυτές τις «αποσκευές» ήδη ο Σταμάτης Κόκοτας στα χέρια του, αποφασίζει να γράψει ο ίδιος μουσική σε τραγούδια του και το κάνει το 1983 στο άλμπουμ «Για πάντα», όπου βασικοί δημιουργοί είναι οι Σπανός – Παπαδόπουλος, φυσικά και ο ίδιος. Συνθέτει μουσική σε 6 από τα 12 τραγούδια του δίσκου, «Αχ πέστε τραγούδια», «Σα δε ντρέπεσαι», «Νεκρή Πασχαλιά», «Απόψε νάρθεις», «Αγαπούλα Κατίνα», «Μπράβο που σε λένε Νίκη» (σε αυτά τα δύο τελευταία υπογράφει και τους στίχους).

To 1966 ξεκινά η παρουσία του στη νυχτερινή Αθήνα, στα παλιά «Δειλινά» της οδού Κέας μαζί με Μπιθικώτση, Μοσχολιού, Χρηστάκη και Νίκο Ξανθόπουλο, ενώ στη συνέχεια εμφανίζεται στα «Ξημερώματα» με το Γιώργο Ζαμπέτα, που λέει για τον Κόκοτα:

«Ο Κόκοτας, ο Κόκος -έτσι τον λέω- είναι το καλύτερο παιδί. Γεννήθηκε πλούσιος αυτός. Πλούσιος σε αισθήματα, όχι σε λεφτά. Γιατί αυτός τα λεφτά τα σκορπάει, δεν τους δίνει σημασία».

Τα λέγαμε και παραπάνω…

Το «καλύτερο παιδί» κατά Ζαμπέτα συνεχίζει να δημιουργεί, όταν του δίνεται η ευκαιρία και το 1988 στο άλμπουμ «Ένας καλεσμένος» με συνθέτη τον Σπύρο Παπαβασιλείου γράφει στίχους σε 5 τραγούδια. «Κοριτσάκι», «Ποιος δεν αγάπησε», «Βρήκα την αγάπη μου», «Χτυπούν οι καρδιές», «Λάθος η αγάπη μας».

Τo 1967 ερμήνευσε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της καριέρας του και του ελληνικού τραγουδιού γενικότερα, το «Όνειρο απατηλό» των Καλδάρα - Παπαγιαννοπούλου, τραγούδι που θα γνωρίσει πολλές επανεκτελέσεις στο μέλλον, από τον Γιάννη Καλατζή και τον Γιάννη Πουλόπουλο, μέχρι πιο πρόσφατα με τον Νότη Σφακιανάκη, αλλά και σήμερα με Κώστα Τριανταφυλλίδη για την ταινία «Ευτυχία», με αναφορά στη ζωή της Παπαγιαννοπούλου.

Το 1990 στο άλμπουμ «Θα μείνει η αγάπη μας», ο Κόκοτας γράφει στίχους σε ακόμα δυο τραγούδια, που θα μελοποιήσει ο Μιχάλης Τερζής. Πρόκειται για τα «Μαριάννα μου» και το «Πες μου».

Σε μια από τις σπάνιες τηλεοπτικές του εμφανίσεις, ο Σταμάτης Κόκοτας εμφανίστηκε το 2015 καλεσμένος στην εκπομπή του Γρηγόρη Αρναούτογλου, «The 2Night Show» και, μεταξύ άλλων, μίλησε για το σήμα-κατατεθέν της εμφάνισης του, τις φαβορίτες του.

«Μία πρόταση μου κάνανε, να τις κόψω, να τις ξυρίσω. Δεν πήρα τίποτα. Είναι αλήθεια. Μου πρότειναν να μου δώσουν 50.000.000 δραχμές. Τότε έπαιρνες τη μισή Αθήνα. Αυτές οι προτάσεις είναι για άλλους δεν είναι για 'μένα. Εγώ είμαι πολύ αυστηρός πρώτα με τον εαυτό μου και μετά με τους άλλους και τους φίλους μου», απάντησε ο Σταμάτης Κόκοτας.

Κλείνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα στον Σταμάτη Κόκοτα, που ανιχνεύσαμε την άλλη πλευρά του, σαν συνθέτη και στιχουργό, θα αφήσουμε το δικό του αποτύπωμα με το τελευταίο τραγούδι που ερμήνευσε, σε σύνθεση του Λάκη Παπαδόπουλου και στίχους του Παντελή Αμπαζή, το «Μαύρος Ουρανός».

    Μοιραστείτε το άρθρο:

    ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ

    Στους ρυθμούς της υπαίθρου

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Για τον Τάσο Βουγιατζή

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Ο Τάσος Βουγιατζής γεννήθηκε 16 Φεβρουαρίου 1963 στην Καστέλλα, στον...

    Συνέχεια

    Έλληνες στιχουργοί

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Διάβασα συνέντευξη του στιχουργού Ηλία Φιλίππου στα ΝΕΑ...

    Συνέχεια

    7+2+1 τραγούδια υπέρ… Βαλεντίνου

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Υπέρ Βαλεντίνου το… ανάγνωσμα, λοιπόν! Που εμείς στην Ορθόδοξη...

    Συνέχεια

    Κάθε στιγμή ραδιοφώνου είναι λόγος ύπαρξης

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Σε λίγες μέρες κλείνουν 43 χρόνια από τον φοβερό σεισμό του 1981 στις...

    Συνέχεια

    Nίκος Ξανθόπουλος - Τραγουδώντας με το «παιδί του λαού»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Τον Νίκο Ξανθόπουλο τον θυμάμαι πάντα ως μια εικόνα συνδεδεμένη με...

    Συνέχεια

    Βασίλης Τσιτσάνης – Μια εκπομπή ραδιοφώνου στο χαρτί

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Αυτό που θα επιχειρήσουμε «εγγράφως» είναι μια αλλιώτικη ραδιοφωνική...

    Συνέχεια

    Η δισκογραφία στην Ελλάδα το 2022

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Παλαιότερα η δισκογραφία ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την πώληση δίσκων. Στο πρόσφατο...

    Συνέχεια

    O συνθέτης Κώστας Δέδες μιλάει για τον αείμνηστο κοντραμπασίστα Ανδρέα Ροδουσάκη

    Έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα της Πέμπτης 29 Δεκεμβρίου ο Ανδρέας Ροδουσάκης.

    Συνέχεια

    Επανεκδόσεις

    Γράφει ο Πέτρος Δραγουμάνος Στην ψηφιακή εποχή ο φυσικός φορέας ήχου έχει υποχωρήσει. Είτε βινύλιο είτε CD, οι...

    Συνέχεια

    Iάκωβος Καμπανέλλης - Από την «Αυλή των θαυμάτων» στη «Γειτονιά των Αγγέλων»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του Ιάκωβου Καμπανέλλη...

    Συνέχεια