Συνεντεύξεις

Ρωτάμε, απαντάνε!

Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»

Γράφει η Αρετή Κοκκίνου
Ο Δημήτρης Βαρελόπουλος είναι ένας από τους πολύ αξιόλογους μουσικούς μας με σπουδαίες περγαμηνές τόσο στο χώρο της μουσικής επιστήμης όσο και σε εκείνον των συνεργασιών με κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα της μουσικής σκηνής αυτής της χώρας και όχι μόνο. Είναι ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος «Ματ σε Δύο Υφέσεις», με το οποίο έχει εκδώσει 4 δισκογραφικές δουλειές. Από το 1998 έως σήμερα συμμετείχε σε πλήθος συναυλιών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το 2000 ίδρυσε το στούντιο ηχογράφησης “ΗΧΟΤΡΟΝ” με κύριες δραστηριότητες την ηχογράφηση και υλοποίηση παραγωγής νέων μουσικών σχημάτων απο το χώρο της ethnic και world μουσικής. Από την αρχή της σχολικής χρονιάς 2014-2015 εργάζεται ως εκπαιδευτικός μουσικής στο ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα «Παλλάδιο».

Κατόπιν όλων τούτων αλλά και της ακρόασης των τραγουδιών της νέας του δουλειάς, νιώθω… 1500 μίλια κοντύτερα στην ποιοτική πλευρά του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού.

Η νέα σου δουλειά έχει τίτλο «1500 μίλια» . Τι σημαίνει ο τίτλος αυτός;

1500 είναι ένας συμβολικός τίτλος! Ο αριθμός αυτός συμβολίζει την απόσταση ανάμεσα στο Βερολίνο και την Αθήνα, 2 πόλεις που τα τελευταία χρόνια σημάδεψαν κυριολεκτικά τη ζωή μου, προσφέροντάς μου εμπειρίες μοναδικές τόσο σε κοινωνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Ωστόσο, αυτός ο αριθμός αποτυπώνει και την πρόθεση μου να δώσω στα τραγούδια μου την πραγματική διάσταση της δημιουργίας τους, που είναι το γεγονός πως γράφτηκαν κυριολεκτικά στο χρόνο που μοιραζόμουν στις 2 παραπάνω πόλεις. Το Βερολίνο και την Αθήνα. Η δημιουργία των τραγουδιών αυτών συντελέστηκε σε μεγάλο βαθμό στα ταξίδια που κάλυπταν τα παραπάνω χιλιόμετρα. Θεώρησα λοιπόν πως ο τίτλος θα έπρεπε να αποτυπώνει αυτό το ταξίδι τόσο σε συμβολικό όσο και σε πραγματικό επίπεδο.

Ποιοι συντελεστές συνταξίδεψαν μαζί σου 1500 μίλια;

Οι συντελεστές που συνταξίδεψαμε, όπως πολύ ωραία αναφέρεις, είναι άνθρωποι που χρόνια τώρα μοιράζομαι μαζί τους άλλα "ταξίδια" όπως αυτά των «Ματ Σε Δυο Υφέσεις» αλλά και άλλες προσωπικές μου δουλειές. Σημαντική θέση όμως, αν μου επιτρέπεις, κατέχει ο Σταύρος Δάλκος, ο στιχουργός του δίσκου τα θέματα του οποίου αποτέλεσαν μουσικές εμπνεύσεις για μένα, αλλά και οι 3 κύριοι συνεργάτες μου που αποτελούν τον βασικό πυρήνα του ήχου των ηχογραφήσεών μου. Ο Γιώργος Κοντογιάννης, ο Πέτρος Λαμπρίδης και ο Μαρίνος Τρανουδάκης. Σημαντικότατο ρόλο επίσης στο δημιουργικό κομμάτι έπαιξε και το γεγονός πως εξ' αρχής είχα στο νου μου τους εκτελεστές- τραγουδιστές. Έτσι, πρέπει να αναφέρω ως σημαντικότατους συνταξιδιώτες τους Αλκίνοο Ιωαννίδη, Δημήτρη Μυστακίδη, Αλέξανδρο Καψοκαβάδη και Σταύρο Δάλκο. Οι υπόλοιποι συνεργάτες- στους οποίους οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ- είναι οι: Νίκος Παραουλάκης, Πάνος Ηλιόπουλος, Γιώργος Λαδόπουλος, Κατερίνα Τεπελένα, Ειρήνη Αναστασίου, Γιάννης Ταβουλάρης και Ανέστης Ψαραδάκος. Ξεχωριστή μνεία πρέπει να κάνω στον Μιχάλη Καββαδία για το εξαιρετικό εξώφυλλό του αλλά βεβαίως και στον Άρη Ντεληθέο, χρόνια συνεργάτη και φίλο για το δημιουργικό τρόπο με τον οποίο χειρίζεται κάθε φορά τις ηχογραφήσεις μου. Είναι με βεβαιότητα πάνω απο το 50% του δίσκου.

Στο δελτίο Τύπου αναφέρεις: «Οι ιδέες γίνονται τραγούδια. Οι σκέψεις ήχοι. Οι εικόνες μουσικές». Η περιπέτεια της δημιουργίας για σένα είναι πιο πολύ μία διανοητική ή μία συναισθηματική διαδικασία;

Είναι σαφώς μια διανοητική διαδικασία, η οποία όμως δεν μπορεί παρά να ταυτίζεται κάθε φορά με το συναίσθημα. Είναι ένα σύνολο στιγμών που διαμορφώνουν το κλίμα πάνω στο οποίο βασίζεται κάθε φορά ο ήχος, η μελωδία, ο ρυθμός και όλα τα επιμέρους στοιχεία ενός ηχογραφήματος.

Ως ιδρυτικό μέλος των «Ματ σε Δύο Υφέσεις» αισθάνεσαι ότι η δουλειά σου είναι συνέχεια του ιδιαίτερου ήχου του σχήματος; Ποιες είναι οι νέες συνιστώσες και τα χαρακτηριστικά;

Οι «Ματ σε Δύο Υφέσεις» αναμφίβολα αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν τον κυριότερο παράγοντα της διαμόρφωσης του προσωπικού μου ήχου και στυλ. Τα χρόνια αυτά τα οποία προηγήθηκαν του δίσκου και στα οποία εδραιώθηκε ο ήχος των «Ματ σε Δύο Υφέσεις», λειτούργησαν ως ένα παράλληλο χρονικό διάστημα, ως ένας άλλος χρόνος, στον οποίο εγώ διαμόρφωνα τον αποκλειστικά δικό μου κόσμο. Έναν κόσμο που προφανώς συνομιλεί με ό,τι έχω κάνει μέχρι σήμερα με τους «Ματ» αλλά ταυτόχρονα- ελπίζω- αποκλίνει από την πεπατημένη, τη συνθετική "μανιέρα", αν μου επιτρέπεις την έκφραση, του σχήματος και ως εκ τούτου απελευθερώνει ένα νέο ηχητικό κόσμο και ένα νέο συνθετικό προφίλ. Αυτό είναι και το ζητούμενο νομίζω. Ελπίζω να τα έχω καταφέρει. Αν όχι, θα ξαναπροσπαθήσω.

Μίλησέ μας για το BEAM (Berlin Ethnomusicology and Anthropology of Music) του οποίου είσαι τακτικό μέλος

Το ΒΕΑΜ είναι ένα γκρουπ ανθρώπων, ένα φόρουμ, στο οποίο συναντιούνται επιστήμονες του ερευνητικού πεδίου της ανθρωπολογίας της μουσικής, με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ανήκουν στον γερμανόφωνο (Βερολινέζικο) ακαδημαϊκό χώρο. Αυτή είναι και μία άλλη πτυχή της ζωής μου: Η επιστημονική! Όταν στις αρχές του 2000 άρχισα να ασχολούμαι συστηματικά με την επιστήμη της Μουσικολογίας και συγκεκριμένα με την Εθνομουσικολογία, συνειδητοποίησα το εξής σημαντικό: Πως, ενώ ασκώντας τη μουσική το μυαλό μου γεννούσε διαρκώς ερωτήματα, αινίγματα τα οποία προσπαθούσα να διαχειριστώ, από την άλλη ασχολούμενος με την συστηματική γνώση της Εθνομουσικολογίας έβρισκα απαντήσεις, εξηγούσα φαινόμενα και συνεπώς αποκτούσα μία σφαιρικότερη αντίληψη γύρω από το τόσο σύνθετο μουσικό φαινόμενο! Αποφάσισα έτσι να ασκήσω συστηματικά και τις δύο αυτές πλευρές της μουσικής. Από τη μία την πράξη και από την άλλη την επιστήμη και την έρευνα! Στο σημείο αυτό που βρίσκομαι είμαι ικανοποιημένος, όταν μπορώ να ασχολούμαι και με τα δύο. Αυτό σε έναν βαθμό επιτυγχάνεται με τις συναντήσεις μου στο ΒΕΑΜ.

Κινείσαι λοιπόν μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας. Πιστεύεις ότι το γνωστό τσιτάτο των καιρών «οι καλύτεροι φεύγουν για έξω» που αναφέρεται στους νέους επιστήμονες ισχύει και για τους μουσικούς; Πόσο καλύτερες είναι πραγματικά οι ευκαιρίες «έξω» για ένα νέο μουσικό;

Δεν ξέρω πραγματικά αν έχω το δικαίωμα να μεταχειρίζομαι τον όρο νέος στη δική μου περίπτωση, μιας και μετράω ήδη αρκετά χρόνια στα μουσικά πράγματα της Ελλάδας. Αυτό που σίγουρα όμως μπορώ να πω είναι πως στην εποχή που ζούμε συμβαίνει κάτι μοναδικό! Αυτά που φανταζόμασταν ως χειρότερα- υποθετικά σενάρια έχουν κατά πολύ ξεπεράσει την πραγματικότητα, χωρίς βεβαίως να θέλω να πω πως δεν υπάρχουν χειρότερες καταστάσεις τις οποίες όμως δεν αποκλείω πως μπορούμε να ζήσουμε κι εμείς στο μέλλον. Είναι αναμφίβολα η εποχή του παραλόγου και νομίζω πως κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό.

Στην εποχή αυτή λοιπόν μάλλον κάποιοι άνθρωποι με εξειδικευμένες γνώσεις, επιστήμονες, καλλιτέχνες κ.λ.π. έχουν ίσως καλύτερες προοπτικές σε άλλες πιο αναπτυγμένες αγορές. Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Ωστόσο αυτό που εγώ θεωρώ πως πρέπει να αναδείξουμε ως ελληνική κοινωνία είναι το γεγονός πως στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά. Και αυτό απαιτεί τη φυσική και πνευματική παρουσία ανθρώπων σημαντικών, που μπορούν να αλλάξουν την εικόνα της ελληνικής πραγματικότητας. Δυστυχώς -όχι μόνον στα χρόνια της κρίσης - η απαξίωση του πνεύματος, του πολιτισμού και εν γένει της παιδείας είναι καθολική! Η ανάγκη για δημιουργία έχει αντικατασταθεί από ένα οικονομίστικο μοντέλο που δυστυχώς επιβάλλει τους δικούς του κανόνες ακόμα και στην Τέχνη. Δεν έχω την απάντηση στο τσεπάκι για το πώς μπορεί να αναχαιτιστεί πλήρως η σήψη την οποία βιώνουμε, αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι πως η επαφή με άλλες κοινωνίες, με άλλους ανθρώπους, άλλες κουλτούρες, άλλα εκπαιδευτικά και ευρύτερα κοινωνικά συστήματα μπορεί να λειτουργήσει πολύ θετικά στην κατεύθυνση αυτή. Κάπως έτσι βίωσα, εγώ τουλάχιστον, την επαφή μου με το εξωτερικό…

Η χρήση του παραδοσιακού στοιχείου στην έντεχνη μουσική πιστεύεις ότι είναι ένα στοιχείο μόδας ή εκφράζει μια πραγματική κοινωνική ανάγκη για επιστροφή στις ρίζες;

Θεωρώ πως η χρήση του όρου "έντεχνο" είναι εξ' αρχής προβληματική! Είναι σαφές -και προσπαθώ να μιλήσω γι' αυτό και επιστημονικά- πως πρόκειται για μία κατασκευή. Κατά την άποψή μου ο όρος έχει μεγαλύτερο ανθρωπολογικό περιεχόμενο και λιγότερο αισθητικό ή καλλιτεχνικό. Ωστόσο για την οικονομία της συζήτησης θα τον χρησιμοποιήσω. Πιστεύω λοιπόν πως η παράδοση στο "έντεχνο" συμβολίζει από τη μία το αδιέξοδο, συνθετικό και δημιουργικό, στο οποίο έχουν έρθει -και με την ευθύνη της εγχώριας μουσικής βιομηχανίας- οι συνθέτες και από την άλλη αναδεικνύει τον επιφανειακό και πρόχειρο τρόπο με τον οποίο πορεύτηκε η μουσική - και ευρύτερα η καλλιτεχνική- ζωή σ' αυτή τη χώρα.

Και εξηγούμαι: Η παράδοση αποτελεί και πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αποτελεί στοιχείο έμπνευσης, δημιουργίας και προφανώς εκπαίδευσης για κάθε νεώτερο μουσικό. Ωστόσο αυτό δε σημαίνει πως μπορούμε να τη διαχειριζόμαστε κατά το δοκούν και κυρίως δε σημαίνει πως μπορεί να γεμίζει ανά πάσα στιγμή τα "κενά " της σκέψης, τις αδυναμίες να διαχειριστούμε το σήμερα. Δεν είμαι από αυτούς τους παραδοσιόπληκτους που ζητούν χωρίς νόημα την προστασία της αυθεντικότητας, της παράδοσης κ.λ.π, κ.λ.π. Πιστεύω πως παράδοση είναι καθετί που αντέχει στο χρόνο και κρύβει μέσα του τη γνώση και την ειλικρίνεια. Ωστόσο δεν είμαι βέβαιος για τον τρόπο με τον οποίο η "παράδοση" ενσωματώνεται στο σήμερα και πόσο καλά γειωμένο είναι το φαινόμενο της μείξης με τη σημερινή μουσική πραγματικότητα. Είμαι σίγουρος πως υπάρχουν άνθρωποι που το κάνουν πολύ καλά. Έχουν δηλαδή αφομοιώσει σε τέτοιο βαθμό την παράδοση που αυτό που προκύπτει ως καινούργιο προκύπτει αβίαστα και φυσικά. Δυστυχώς αυτοί οι άνθρωποι δεν είμαι σίγουροι πως μπορούν να εντοπιστούν εύκολα στο χώρο του "έντεχνου".

Στο δελτίο Τύπου της δουλειάς σου επίσης τονίζεις την πολύτιμη συνεισφορά των φίλων σου μουσικών. Θεωρείς ότι η μουσική μπορεί να είναι ο συνδετικός κρίκος ανθρώπινων σχέσεων που αντέχουν στο χρόνο;

Με βεβαιότητα μπορώ να πω πως η μουσική δημιουργεί σχέσεις με περιεχόμενο και με διάρκεια. Οι «Ματ σε Δύο Υφέσεις» εξάλλου είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Με τους υπόλοιπους γνωριστήκαμε στο σχολείο σε τρυφερή ηλικία, όταν ήμασταν ακόμα μαθητές στο Μουσικό Σχολείο Δυτικής Αττικής. Αυτές οι σχέσεις μας στιγμάτισαν καθώς, εκτός από το να κάνουμε παρέα, συνηθίσαμε να μαθαίνουμε μαζί μουσική, να παίζουμε, να φτιάχνουμε σχήματα και να κάνουμε τις πρώτες μας συναυλίες. Σήμερα πάνω από 20 χρόνια μετά, με κάποιους έχουμε γίνει σχεδόν συγγενείς, ενώ με άλλους έχουμε αχώριστους φιλικούς και οικογενειακούς δεσμούς. Ζούμε μαζί, γιατί μάθαμε να ζούμε μαζί, κάνοντας μουσική. Νομίζω πως είναι απ' τα ωραιότερα πράγματα που μου έχουν τύχει.

Τι εύχεσαι να σου φέρει ο χρόνος το κοντινό και το απώτερο μέλλον καλλιτεχνικά;

Υγεία βεβαίως σε εμένα και στους γύρω μου αλλά και τη δυνατότητα να ζήσω σε έναν κόσμο καλύτερο. Αν σε αυτό δε μπορώ να συμβάλλω κι εγώ, θα ήμουν ακόμη πιο ευτυχισμένος. Καλλιτεχνικά σχέδια αποφεύγω να κάνω. Αυτό που θέλω όμως να πραγματοποιήσω στο μέλλον είναι ένας οργανικός δίσκος με θέμα το λαούτο!

    ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

    Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»
    Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»
    Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»
    Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»
    Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»
    Βαρελόπουλος: «Στην ολοκληρωτική αποσύνθεση που βιώνουμε πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά»
    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Στάθης Άννινος: «Ξεκίνησα από το μηδέν και αυτοσχεδίασα πάνω στην ταινία του Χίτσκοκ »

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Στάθης Άννινος είναι ένας καλλιτέχνης που εδώ και χρόνια πια δεν σταματάει...

    Συνέχεια

    Παναγιώτης Κελάνδριας: «Όποιος απλά μένει ικανοποιημένος από την προσπάθειά του, τότε θα μείνει στάσιμος»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Είμαστε εδώ με τον Παναγιώτη Κελάνδρια, σε ένα υπέροχο μικρό καφέ...

    Συνέχεια

    Νίνα Παπαθανασοπούλου: «Στόχος μου είναι να κάνω την επιστημονική έρευνα προσβάσιμη για το ευρύ κοινό»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου «Μάρθα Γκράχαμ και Ελληνικοί μύθοι» …Μια...

    Συνέχεια

    Καλλιόπη Bέττα: «Μόνο αν δούμε την πολιτική και το τραγούδι ως προσφορά, θα φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Είχα έναν προβληματισμό, καθώς σκεφτόμουν πώς να ξεκινήσω αυτήν τη συνέντευξη με την...

    Συνέχεια

    Γιάννος Aιόλου: «Η Τέχνη ειναι συμμετοχική. Με ενδιαφέρει το κοινό που με ανακαλύπτει με δική του αυτενέργεια»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου Όποιος ανακαλύπτει τη μουσική του πολυβραβευμένου συνθέτη Γιάννου Αιόλου...

    Συνέχεια

    Nικήτας Boστάνης: «Προσπαθώ να συνεχίσω τη λαϊκή μας μουσική όσο καλύτερα γίνεται»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Νικήτας Βοστάνης ανήκει στη κατηγορία των αθόρυβων μεν, πολυγραφότατων...

    Συνέχεια

    Απόλλων Κουσκουμβεκάκης: «Το τάνγκο ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Απόλλων Κουσκουμβεκάκης, σολίστ κιθάρας, μαέστρος και ενορχηστρωτής...

    Συνέχεια

    Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Η Τατιάνα Ζωγράφου, εκπαιδευτικός και μουσικός, μετράει πολλά δημιουργικά...

    Συνέχεια

    Bαγγέλης Στεφανόπουλος: «O αυτοσχεδιασμός είναι προέκταση της συνθετικής ικανότητας κάθε μουσικού»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου Μια μυσταγωγική συναυλία αναμένουμε να ζήσουμε το Σάββατο 19 Νοεμβρίου στην...

    Συνέχεια

    Dr. Θανάσης Δρίτσας – Συνταγογραφώντας με νότες

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Η ιατρική δεν είναι μόνον συνταγογράφηση φαρμάκων...

    Συνέχεια