Συνεντεύξεις

Ρωτάμε, απαντάνε!

Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»

Γράφει η Αρετή Κοκκίνου

Η Τατιάνα Ζωγράφου, εκπαιδευτικός και μουσικός, μετράει πολλά δημιουργικά χιλιόμετρα στο χώρο της παιδικής μουσικής δημιουργίας με μεγάλη δισκογραφία και εκλεκτές συνεργασίες. Ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο (δυστυχώς) με την απόλυσή της από το Αρσάκειο, λόγω της σθεναρής της στάσης στο θέμα καταγγελιών σεξουαλικής παρενόχλησης στο σχολείο αυτό.
Μου παραχώρησε την παρακάτω συνέντευξη, με αφορμή την παρουσίαση του νέου της cd, με τίτλο “Πιάσε ένα βιβλίο”, που θα πραγματοποιηθεί στις 27 Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. στον Πολυχώρο της Μουσικής Βιβλιοθήκης, «Οι φίλοι της μουσικής», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Η ιδιότητά σου ως εκπαιδευτικού είναι γνωστή. Ήταν καθοριστικό στοιχείο στην επιλογή σου να ασχοληθείς με την παιδική καλλιτεχνική δημιουργία;

Σκάρωνα από παιδάκι τραγούδια. Νομίζω και ας μην ήμουν εκπαιδευτικός ότι και πάλι θα έφτιαχνα τραγούδια για παιδιά αλλά και ενήλικες. Ωστόσο, το γεγονός ότι έχω "γράψει" πτήσεις, κάνοντας τροχιές ώρες επί ωρών, διδάσκοντας στο σχολείο μουσική σε παιδιά νομίζω επιδρά πολύ θετικά στον τρόπο που σκέφτομαι ως τραγουδοποιός. Είναι πολύ ξεκάθαρο για 'μένα το τι ζητάω, όταν αποφασίζω να μελοποιήσω ένα ποίημα. Αυτήν την ωριμότητα, με την οποία διαχειρίζομαι πια το υλικό των στίχων και τον τρόπο που συνθέτω τα τραγούδια για παιδιά, τη χρωστάω αποκλειστικά στην ιδιότητά μου της νηπιαγωγού και μουσικοπαιδαγωγού. Ως εκπαιδευτικός έρχομαι πολύ-πολύ κοντά στα παιδιά, κι αυτό είναι μια εμπειρία πολύτιμη. Η "τάξη" είναι πολύ σπουδαίο πράγμα.

Συμφωνείς με την άποψη πως “Το καλό παιδικό βιβλίο είναι αυτό που διαβάζεται ευχάριστα και από τους ενήλικες”; Ισχύει το ίδιο και για το τραγούδι;

Όχι απαραίτητα. Υπάρχουν βιβλία παιδικά που συγκινούν πιο πολύ τα παιδιά και άλλα τους μεγάλους. Το ίδιο συμβαίνει και με τα τραγούδια. Έχει σημασία να δεχθούμε ότι ο συγγραφέας και ο συνθέτης αντίστοιχα είναι ένα ενήλικας που δημιουργεί για παιδιά. Πολλά βιβλία και τραγούδια χρειάζονται μια παραπάνω προσπάθεια από τους γονείς ή τους εκπαιδευτικούς, για να τα αγαπήσουν τα παιδιά. Το ότι τα παιδιά δεν ενθουσιάζονται αμέσως σίγουρα δεν είναι το κριτήριο. Εγώ λ.χ. έχω και ρυθμικά αλλά και αργά κομμάτια στους δίσκους μου. Εκ πρώτης όψεως φθάνουν πιο εύκολα στα παιδιά τα χαρούμενα κομμάτια. Όμως υπάρχουν ποιήματα που η μελοποίησή τους απαιτεί άλλη ρυθμική και μελωδική γραμμή. Εγώ εστιάζω στο λόγο. Αυτός με κατευθύνει που θα πάω. Όχι “τι αρέσει στα παιδιά”. Όταν η σύνθεση είναι εύστοχη, αργά ή γρήγορα θα αγαπηθεί και από τους μικρούς και από τους μεγάλους. Αυτό πιστεύω. Το κίνητρο οφείλουμε να είναι η συνέπεια ως προς την τέχνη μας. Αλλιώς είναι σα να χρησιμοποιούμε τα παιδιά. Τα βιβλία ή τα τραγούδια ή οι θεατρικές παραστάσεις που εκμεταλλεύονται με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά συνήθως είναι κακής ποιότητας.

Αισθάνεσαι πως, για να δημιουργήσεις ένα έργο που απευθύνεται σε παιδιά, πρέπει κι εσύ να ανακαλύψεις το παιδί εντός σου;

Δεν χρειάζεται να ανακαλύπτω το παιδί εντός μου. Το περιέχω. Αν δεν το περιείχα δεν θα έφτιαχνα τραγούδια για παιδιά!

Οι δουλειές σου δεν περιορίζονται στα παιδικά τραγούδια, αν και γι' αυτά έχεις γίνει ευρέως γνωστή. Θα ήθελες να μας μιλήσεις και για αυτή την λιγότερη γνωστή σου δημιουργική πλευρά, εκτός παιδικών τραγουδιών;

Αγαπώ την ποίηση. Αυτό είναι όλο. Όταν με τραβάει ένα ποίημα, κάθομαι και συνθέτω ένα τραγούδι. Το 2010 έκανα έναν δίσκο μελοποιημένης ποίησης με στίχους Γιώργου Χρονά, Μαργαρίτας Μπακοπούλου κ.ά. Δεν πήγε καλά εμπορικά. Έμπαινε και η κρίση. Αλλά εγώ αγαπώ πολύ αυτόν τον δίσκο. Λέγεται «Μ'έναν τρόπο μυστικό», έχει ζωγραφιές του Χρήστου Κεχαγιόγλου και εκδόθηκε από το Καλειδοσκόπιο. Σίγουρα θα ξανακάνω δίσκο για ενήλικες. Είμαι πάλι πολύ κοντά σε αυτό. Σημασία έχει τι υλικό έχω στα χέρια μου. Εδώ και τέσσερα χρόνια δουλεύω πάνω στο δίσκο που παρουσιάζουμε τώρα. Ήθελα πολύ να συνδυάσω την Παιδική και Νεανική λογοτεχνία με έναν δίσκο μου. Σε αυτό το cd είναι το βιβλίο στο κέντρο!

Η απόλυσή σου από το Αρσάκειο με αφορμή τη θαρραλέα στάση σου σχετικά με τις καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο του σχολείου από συγκεκριμένα πρόσωπα πριν χρόνια συζητήθηκε πολύ, όπως το κείμενο της πρώην Υπουργού Πολιτισμού, Μυρσίνης Ζορμπά, καθώς και η σχετική συνέντευξη στον Αντώνη Μποσκοΐτη. Πώς αισθάνεσαι σήμερα για την εξέλιξη αυτής της ιστορίας;

Θλίψη… Αγαπώ το σχολείο που εργάστηκα. Ποτέ δεν ήθελα να δυσφημίσω το σχολείο μου. Λυπάμαι που κάποιοι άνθρωποι πίστεψαν κάτι τέτοιο. Έκανα δήλωση μεταμέλειας… Δεν υπάρχει κάτι άλλο να πω. Συνεχίζω ως εκπαιδευτικός και μουσικός να εργάζομαι με αντικείμενο μου τη Μουσική στην Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Και να είμαι πάντα πλάι στις μαθήτριες και τους μαθητές μου

Ας έρθουμε στο “Πιάσε ένα βιβλίο”. Θα ήθελες να μας μιλήσεις για την κεντρική σύλληψη πίσω από τη δουλειά αυτή και τους λογοτέχνες με τους οποίους συνεργάστηκες;

Η βαθειά αγάπη μου βρίσκεται στην Παιδική και Νεανική Λογοτεχνία. Μην ξεχνάτε ότι έχω μεγαλώσει δυο παιδιά! 19 ολόκληρα βιβλία κρύβονται πίσω από 19 ποιήματα και 19 τραγούδια!

Α! και έχω και ένα νανούρισμα του Δημήτρη Λέντζου και το «Ταξίδι της αγάπης»… 21 δηλαδή το σύνολο!

Οι δουλειές σου είναι πολυσυλλεκτικές ως προς τους ερμηνευτές. Έχει προκύψει ή το προτιμάς για κάποιο λόγο καλλιτεχνικό;

Ως συνθέτρια τραγουδιών, ρίχνω όλο το βάρος σχεδόν στην επιτυχία της επιλογής ερμηνευτών και ερμηνευτριών για τα τραγούδια μου. Συνήθως με το που συνθέτω ένα τραγούδι αμέσως μου έρχεται στο μυαλό η φωνή που κατά το δικό μου αισθητήριο ταιριάζει στο ύφος της σύνθεσής μου. Σχεδόν ποτέ δεν έχω πέσει έξω. Αυτή η ποικιλία φωνών με ξετρελαίνει. Νομίζω αρέσει πολύ και στα παιδιά. Είναι η σχολή της Λιλιπούπολης αν κι εκεί δεν έχει τόσους τραγουδιστές (!) εντούτοις η αίσθηση που παίρνει κανείς, όταν ακούει την Λιλιπούπολη, είναι ότι κάθε τραγούδι είναι ένας κόσμος ολόκληρος. Δεν ξέρω αν εγώ το καταφέρνω αυτό. Πάντως αυτό ονειρεύομαι να πετύχω.

Τι είναι αυτό που σε “ιντριγκάρει” σε ένα κείμενο ή στίχο και σου δημιουργεί την έμπνευση για τη μελοποίηση;

Τι άλλο από το νόημα των στίχων του! Τραγούδια για την αγάπη, τραγούδια που ξεκλειδώνουν τη φαντασία, για τον σεβασμό στην ετερότητα, για την αξία της φιλίας, τραγούδια που πειράζουν τα δεδομένα του μυαλού μας και ρίχνουν χρώμα στα ασπρόμαυρα σημεία της σκέψης μας…

Θα μας πεις δυο λόγια για τους μουσικούς σου συνεργάτες στο “Πιάσε ένα βιβλίο;”

Έχω τους καλύτερους μουσικούς της πόλης! Ενορχήστρωση έχει κάνει ο συνθέτης και δάσκαλος μουσικής Γιάννης Γκίκας, την επιμέλεια του ηχογραφήματος ο συνθέτης Νίκος Πλατύραχος, ο οποίος σε πολλά κομμάτια μου παίζει πιάνο. Επίσης παίζουν οι: Κώστας Βόμβολος (ακορντεόν), Τάσος Γιαννούσης (μπουζούκι, μπαγλαμά,) Γιάννης Γκίκας (πιάνο, πλήκτρα), Βαγγέλης Ζωγράφος (κοντραμπάσο), Πάνος Κανελλόπουλος (μαντολίνο), Χρυσόστομος Καραντωνίου (κλασσική κιθάρα), Μαριάνθη Κοίλια (μαντολίνο), Αμαλία Κουντούρη (φλάουτο),Βασίλης Παναγιωτόπουλος (τρομπόνι), Κώστας Παρίσης (ακουστική κιθάρα), Άγγελος Πολίτης (κλαρινέτο), Μιχάλης Πορφύρης (βιολοντσέλο), Νίκος Σουλιώτης (παραδοσιακά κρουστά)

Οι ρυθμοί ζωής και τα δεδομένα μας αλλάζουν συνεχώς, μαζί με αυτούς και οι προσλαμβάνουσες των παιδιών. Ποια είναι η σημερινή πρόκληση για τον εκπαιδευτικό και τον καλλιτεχνικό δημιουργό που απευθύνεται σε παιδιά;

Να βρει έναν τρόπο να επικοινωνεί την "αλήθεια". Πόλεμοι, μετανάστευση, προσφυγιά οικολογική καταστροφή είναι θέματα που μπορούν από το νηπιαγωγείο τα παιδιά να επεξεργάζονται. Ο σπόρος της ενσυναίσθησης, της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης όσο πιο νωρίς μπει στην καρδιά των παιδιών τόσο πιο καλόκαρδα παιδιά θα έχουμε. Παιδιά που νοιάζονται για τους γύρω τους, για τα άλλα παιδιά. Το στοίχημα στην εκπαίδευση, ειδικά στην προσχολική και την πρωτοβάθμια, είναι να υπερισχύει η αγάπη και αμέσως μετά να έρχεται η γνώση. Καλοσύνη, γιατί χανόμαστε!

Ποιο θα είναι το ταξίδι του “Πιάσε ένα βιβλίο;” μετά την κεντρική παρουσίαση στις 27 Νοεμβρίου;

Θα δείξει. Προς το παρόν εστιάζω στη συναυλία-παρουσίαση του cd . Τα τραγούδια μου έχουν αξία μόνο αν φτάσουν στο στόμα των παιδιών, στα χειλάκια τους. Τότε θα έχουν πετύχει…

Στην εκδήλωση «Πιάσε ένα βιβλίο!» θα τραγουδήσουν οι:

Γιάννης Λεκόπουλος, Κώστας Ζαμπούνης, Τατιάνα Ζωγράφου, Σαββέρια Μαργιολά, Αναστασία Μουτσάτσου, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Γιώργης Χριστοδούλου και η Δήμητρα Τσίγκα.

Συμμετέχει το Παιδικό τμήμα Π2 της Παιδικής και Νεανικής Χορωδίας Rosarte

Για την συνθέτρια, Τατιάνα Ζωγράφου, και τα νέα της τραγούδια θα μιλήσουν οι:

Βαγγέλης Ηλιόπουλος: Συγγραφέας

Αλέξανδρος Χαρκιολάκης: Μουσικολόγος Διευθυντής στον Σύλλογο "Οι Φίλοι της Μουσικής"

    ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

    Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»
    Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»
    Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»
    Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»
    Tατιάνα Ζωγράφου: «Ο εκπαιδευτικός σήμερα πρέπει να βρει τον τρόπο να επικοινωνεί την αλήθεια»
    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Στάθης Άννινος: «Ξεκίνησα από το μηδέν και αυτοσχεδίασα πάνω στην ταινία του Χίτσκοκ »

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Στάθης Άννινος είναι ένας καλλιτέχνης που εδώ και χρόνια πια δεν σταματάει...

    Συνέχεια

    Παναγιώτης Κελάνδριας: «Όποιος απλά μένει ικανοποιημένος από την προσπάθειά του, τότε θα μείνει στάσιμος»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Είμαστε εδώ με τον Παναγιώτη Κελάνδρια, σε ένα υπέροχο μικρό καφέ...

    Συνέχεια

    Νίνα Παπαθανασοπούλου: «Στόχος μου είναι να κάνω την επιστημονική έρευνα προσβάσιμη για το ευρύ κοινό»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου «Μάρθα Γκράχαμ και Ελληνικοί μύθοι» …Μια...

    Συνέχεια

    Καλλιόπη Bέττα: «Μόνο αν δούμε την πολιτική και το τραγούδι ως προσφορά, θα φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο»

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς Είχα έναν προβληματισμό, καθώς σκεφτόμουν πώς να ξεκινήσω αυτήν τη συνέντευξη με την...

    Συνέχεια

    Γιάννος Aιόλου: «Η Τέχνη ειναι συμμετοχική. Με ενδιαφέρει το κοινό που με ανακαλύπτει με δική του αυτενέργεια»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου Όποιος ανακαλύπτει τη μουσική του πολυβραβευμένου συνθέτη Γιάννου Αιόλου...

    Συνέχεια

    Nικήτας Boστάνης: «Προσπαθώ να συνεχίσω τη λαϊκή μας μουσική όσο καλύτερα γίνεται»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Νικήτας Βοστάνης ανήκει στη κατηγορία των αθόρυβων μεν, πολυγραφότατων...

    Συνέχεια

    Απόλλων Κουσκουμβεκάκης: «Το τάνγκο ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Απόλλων Κουσκουμβεκάκης, σολίστ κιθάρας, μαέστρος και ενορχηστρωτής...

    Συνέχεια

    Bαγγέλης Στεφανόπουλος: «O αυτοσχεδιασμός είναι προέκταση της συνθετικής ικανότητας κάθε μουσικού»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου Μια μυσταγωγική συναυλία αναμένουμε να ζήσουμε το Σάββατο 19 Νοεμβρίου στην...

    Συνέχεια

    Dr. Θανάσης Δρίτσας – Συνταγογραφώντας με νότες

    Γράφει ο Κώστας Προβατάς «Η ιατρική δεν είναι μόνον συνταγογράφηση φαρμάκων...

    Συνέχεια