Συνεντεύξεις

Ρωτάμε, απαντάνε!

Μιχάλης Παπαπέτρου: «Η τέχνη πάντα συνομιλούσε με την ιστορία και την κοινωνία»

Γράφει η Μίνα Μαύρου

Είναι μαέστρος, πιανίστας και ενορχηστρωτής, με αξιοζήλευτες σπουδές σε Αθήνα και Μόναχο. Έχει διευθύνει ορχήστρες, όπερες, έχει μεταγράψει όπερες και οπερέτες για μικρότερα σύνολα, έχει διακριθεί στο Διεθνή Διαγωνισμό Δημήτρης Μητρόπουλος για διεύθυνση ορχήστρας και αυτά είναι μέρος μόνο όσων κάνει ο αεικίνητος και πολυπράγμων Μιχάλης Παπαπέτρου, ο οποίος την Τρίτη 1η Μαρτίου καλωσορίζει την Άνοιξη με τη μεγάλη συναυλία, «Το ξύπνημα της Άνοιξης», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, διευθύνοντας τη Χορωδία της ΕΡΤ.

Μιας που απέναντί μου έχω έναν μαέστρο, να ρωτήσω ευθαρσώς… δηλώνετε οπαδός της Σχολής Μπέρνσταϊν ή Κάραγιαν;

Και οι δύο αποτελούν ορόσημα στο χώρο της κλασσικής μουσικής. Εξαιρετικοί μουσικοί και μαέστροι. Και οι δύο υπήρξαν πρότυπα και πηγή έμπνευσης για τις νεώτερες γενιές. Αλλά πέραν από τον Μπερνστάϊν και τον Κάραγιαν υπάρχουν και άλλοι διευθυντές ορχήστρας και παλαιότεροι και νεώτεροι που άφησαν το αποτύπωμά τους στο χώρο και επηρέασαν τις γενιές μαέστρων που ακολούθησαν.

Αυτό που έχω να καταθέσω πάντως, ως ακροάτρια συναυλιών, είναι πως οι σημερινοί μαέστροι μεταφέρετε τον κόσμο της κλασσικής μουσικής με έναν τρόπο πιο άμεσο και ίσως – να τολμήσω να πω- πιο χαρούμενο στο κοινό σας…

Οι μαέστροι, αλλά και οι καλλιτέχνες γενικότερα, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πιο προσιτοί στο κοινό. Ειδικότερα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν παίξει θετικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο κόσμος μπορεί να έχει εικόνα για την καθημερινότητα του καλλιτέχνη, πέραν από την καλλιτεχνική του δημιουργία. Συνεπώς, θεωρώ ότι την ώρα της συναυλίας υπάρχει αυτή η επικοινωνία και αλληλεπίδραση με το κοινό, ένας κοινός τόπος καλλιτεχνικής συνεύρεσης. Άλλωστε χρειαζόμαστε το κοινό μας, για να δημιουργήσουμε.

Ερχόμαστε, λοιπόν, την Τρίτη 1η Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στη συναυλία «Το ξύπνημα της Άνοιξης», όπου θα διευθύνετε τη Χορωδία της ΕΡΤ. Διαβάζω ότι θα ακούσουμε έργα των: G.Palestrina, T.Morley, J.Dowland, Marenzio, C.Janequin, J.Haydn, F.Schubert, G.Rossini, R. Schumann, J. Brahms, Strauss. Ερώτηση: Πώς ένας διευθυντής Χορωδίας διαχειρίζεται το ύφος και την ερμηνευτική προσέγγιση των χορωδών του σε ένα τέτοιο πολυσυλλεκτικό εγχείρημα;

Για τη συναυλία αυτή επέλεξα ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στην 'Ανοιξη, τα ζώα,τα πουλιά και την αναγέννηση της φύσης, θέματα που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για πολλούς συνθέτες ανά τους αιώνες. Έτσι η χορωδία θα ξεκινήσει ένα σύντομο μουσικό ταξίδι από τα μαδριγάλια του 15ου αιώνα και θα καταλήξει να υμνεί τον γαλάζιο Δούναβη του 19ου αιώνα.

Επιχειρήσαμε με τους χορωδούς να βρούμε το ύφος και τον ήχο που απαιτεί ο εκάστοτε συνθέτης. Κάθε έργο, ανάλογα με το χρόνο που γράφτηκε, χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση, τόσο από εμένα όσο και από τη χορωδία. Όλη αυτή η διαδικασία είναι πάντα πολύ γόνιμη και οδηγεί σε θαυμαστά αποτελέσματα που ικανοποιούν εμάς τους καλλιτέχνες αλλά και το κοινό.

Άλλωστε, η χορωδία έχει πολύ μεγάλη εμπειρία, καθώς έχει ερμηνεύσει ένα μεγάλο εύρος χορωδιακού ρεπερτορίου τα τελευταία χρόνια.

Να εστιάσουμε στο πρακτικό κομμάτι… Μία τέτοια συναυλία, μεγάλη και πολυθεματική -καλύπτονται έργα 4 αιώνων, όπως αναφέρατε- πόσο χρόνο προετοιμασίας απαιτεί;

Η προετοιμασία κάθε συναυλίας απαιτεί αρκετό χρόνο πρόβας. Σωστή εκφορά κάθε γλώσσας, κατανόηση της μουσικής κάθε συνθέτη και τέλος, σωστή ερμηνευτική προσέγγιση. Επιθυμία μας είναι να απολαύσει ο ακροατής το μουσικό αυτόν κόσμο το ίδιο, όπως εμείς.

Την πρώτη, λοιπόν, αυτή μέρα της Άνοιξης, θα έρθουμε στο Μέγαρο, για να απολαύσουμε έργα που υμνούν την ωραιότερη, κατά πολλούς, εποχή του χρόνου. Εντούτοις, η φετινή Άνοιξη έρχεται μέσα σε σειρήνες πολέμου και κραυγές απελπισίας. Άραγε το μυαλό σας, τη στιγμή που θα διευθύνετε, θα ταξιδεύει στην ανοιξιάτικη Αθήνα ή στις καμένες πόλεις της Ουκρανίας; Το έχετε σκεφτεί αυτό;

Η αλήθεια είναι ότι τις τελευταίες μέρες ζούμε πρωτόγνωρες στιγμές. Γενονότα που ευχόμασταν ότι δεν θα συμβούν. Οι σκέψεις όλων μας είναι στον ουκρανικό λαό και το δράμα του πολέμου.

Εύχομαι η συναυλία μας να δώσει ελπίδα και φως για το μέλλον που έρχεται, με την ευχή να τελειώσουν όλα σύντομα. Τραγουδάμε για την αναγέννηση της φύσης , της ελπίδας, της ειρήνης...

Πώς μπορεί, λοιπόν, η Τέχνη να σταθεί απέναντι σε τέτοιες καταστάσεις; Ποιος είναι ο ρόλος της;

Η τέχνη πάντα συνομιλούσε με την ιστορία και την κοινωνία. Μιλάει για το χθες, το σήμερα, το αύριο. Για τις ανάγκες του ανθρώπου, για την ελπίδα, την αλλαγή, την επανάσταση, για διάφορα ιστορικά γεγονότα. Οι συνθέτες είχαν πάντα την επιθυμία να εκφράζουν τις απόψεις τους για τη ζωή, για την πολιτική και την κοινωνία, μέσα από την τέχνη τους και σίγουρα να περνάνε τα δικά τους μηνύματα με αυτόν τον τρόπο.

Είστε μαέστρος, πιανίστας, ενορχηστρωτής, με εξαιρετικές σπουδές σε Αθήνα και Μόναχο, διεθνείς διακρίσεις, λαμπρή μουσική δράση, ενώ έχετε μεταγράψει όπερες και οπερέτες για μικρότερα σύνολα. Επιπλέον, έχετε διασκευάσει ρεμπέτικα τραγούδια για μπαρόκ σύνολο, στο πλαίσιο της παραγωγής του Φεστιβάλ Αθηνών «20+1 μεταπολεμικά λαϊκά τραγούδια» και βεβαίως αυτό το χειμώνα υπογράφετε τη μουσική διδασκαλία στο μιούζικαλ του Ρένου Χαραλαμπίδη, «Φτηνά τσιγάρα». Πόση ελευθερία κινήσεων έχει ο κάτοχος κλασσικής μουσικής παιδείας ή τελικά έχετε υιοθετήσει έναν άλλο τρόπο συμπεριφοράς και σκέψης;

Πιστεύω ότι όλα ξεκινούν από την προσωπική ανάγκη του καλλιτέχνη. Η αλήθεια είναι ότι, όταν σπούδαζα διεύθυνση ορχήστρας στη Γερμανία, δεν είχα φανταστεί ότι μερικά χρόνια αργότερα θα ασχολούμαι, εκτός των άλλων, με την ενορχήστρωση και τη μουσική διδασκαλία παραστάσεων.

Η συνομιλία με καλλιτέχνες από άλλους χώρους, όπως του θεάτρου και του χορού είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ και με γοητεύει. Η αλήθεια είναι η μουσική εκπαίδευση προσφέρει ελευθερία κινήσεων σε έναν καλλιτέχνη και ειδικά σε έναν μαέστρο. Είναι μαγικό να βρίσκεσαι συνεχώς σε έναν διάλογο με εξαίρετους συναδέλφους!

Μία ερώτηση που ταλανίζει τον Έλληνα χρόνια τώρα... Είμαστε μυημένοι, ως λαός, στην κλασσική μουσική ή ερχόμαστε να ακούσουμε Schubert και Brahms, για να βγάλουμε σέλφι και να έχουμε να το λέμε την επόμενη μέρα στο γραφείο;

Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες που τον οδηγούν σε έναν συναυλιακό χώρο. Ωστόσο, ως καλλιτέχνες, θέλουμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον του κοινού, έτσι ώστε να έχει λόγο να επιστρέψει. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες προσπάθειες εξωστρέφειας από τους καλλιτεχνικούς οργανισμούς και θεωρώ ότι το κοινό δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ό,τι παλαιότερα. Υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά παραγωγών καθώς και ποικιλία θεαμάτων που αφορούν όχι μόνο στη μουσική αλλά και στις υπόλοιπες τέχνες. Δεν μπορώ όμως να μην αναφέρω το χρόνιο πρόβλημα της έλλειψης καλλιτεχνικής παιδείας που στερεί αρκετό κόσμο από τους συναυλικούς και όχι μόνο χώρους.

Για το εγγύς μέλλον τι σχέδια ανακοινώσιμα υπάρχουν;

Το Μάϊο του 2022 θα ακολουθήσει περιοδεία της παράστασης του Νίκου Κυπουργού, «Σιωπή, ο Βασιλιάς ακούει», σε Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Βέροια, Λάρισα, Πάτρα και Ιωάννινα, σε παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Εκεί έχω την χαρά και την τιμή να διευθύνω την παράσταση από το πιάνο και να συμπράττω με εκλεκτούς συναδέλφους.

Αν ορίσουμε την επόμενη συνάντησή μας σε ένα χρόνο από τώρα, πείτε μου ένα στόχο που θέλετε να έχετε πραγματοποιήσει!

Θα ήθελα να συνεχίσω να συμμετέχω σε ενδιαφέρουσες παραγωγές, να έχω πάντα τη χαρά να συνδιαλέγομαι με εξαιρετικούς συναδέλφους, να μαθαίνω και να γίνομαι καλύτερος, να έχω πάει ένα βήμα παρακάτω...

Σας το εύχομαι ολόψυχα...

Ευχαριστώ πολύ!

    ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

    Μιχάλης Παπαπέτρου: «Η τέχνη πάντα συνομιλούσε με την ιστορία και την κοινωνία»
    Μιχάλης Παπαπέτρου: «Η τέχνη πάντα συνομιλούσε με την ιστορία και την κοινωνία»
    Μιχάλης Παπαπέτρου: «Η τέχνη πάντα συνομιλούσε με την ιστορία και την κοινωνία»
    Μοιραστείτε το άρθρο:

    Σχολιάστε

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

    Δέσποινα Ραφαήλ: «Στόχος μου είναι, μέσα από τη φωνή μου, ο κόσμος να θυμάται τα χρόνια της ξεγνοιασιάς»

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Τη Δέσποινα Ραφαήλ τη γνώρισα μια βραδιά αφιερωμένη στην ποίηση. Σιωπηλή και...

    Συνέχεια

    Περικλής Κανάρης: «Είμαι βαθειά συνδεδεμένος με τις ρίζες μου και το ελληνικό τραγούδι είναι η ψυχική μου γέφυρα προς αυτές»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Ο Περικλής Κανάρης ζει, εργάζεται και δημιουργεί στο εξωτερικό, πάντα όμως...

    Συνέχεια

    Η Γεωργία Bεληβασάκη και ο Luis Borda στο «Μουσικόγραμμα»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Με τη Γεωργία Βεληβασάκη γνωριστήκαμε σε καλλιτεχνικό και ανθρώπινο...

    Συνέχεια

    Θανάσης Συλιβός: «Σκοπός είναι να διατηρείς την ταυτότητά σου και να μην προδίδεις το κοινό που σε ακολουθεί»

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Φωτογραφίες: Ευαγγελία Θωμάκου "Θα πάμε...

    Συνέχεια

    Βασίλης Ξενόπουλος: «Δεν μου αρέσει να βάζω ταμπέλες. Nιώθω το ίδιο οικεία, όταν παίζω ethnic, latin, soul και funk μουσική»

    Γράφει η Αρετή Κοκκίνου Το να είσαι Έλληνας, γεννημένος στην Αθήνα, να κάνεις έναρξη διεθνούς καριέρας στα 19 σου,...

    Συνέχεια

    Nικόλας Ευαντινός:«Οι ΦΕΡ' ΤΟ ΦΟΚΟ αντιστέκονται στην ανασφάλεια και στην αβεβαιότητα για το αύριο»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου Η σκέψη που έκανα, ακούγοντας για πρώτη φορά (μόλις πριν από λίγους μήνες) το μουσικό σχήμα...

    Συνέχεια

    Κώστας Λεμονίδης:«Στην Ελλάδα υπάρχει κοινό για όλα τα είδη μουσικής»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου Στροφή στην instrumental μουσική κάνει ο Κώστας Λεμονίδης με την πέμπτη...

    Συνέχεια

    Kλεονίκη Δεμίρη: «Το ταλέντο και το πόσο έχεις δουλέψει είναι η... μαγική συνταγή για την επαφή με τον κόσμο»

    Γράφει η Μίνα Μαύρου «Mε το ίδιο πάθος που απολαμβάνω ένα βαλς, όταν περπατάω στο έρημο κέντρο...

    Συνέχεια

    Η Σεμίνα Διγενή #μένει σπίτι# και δεν αναστέλλει (με τίποτα) τη δράση της!

    Γράφει η Μίνα Μαύρου Πάντα η Σεμίνα Διγενή μού έδινε την εντύπωση ότι δημιουργεί με αίσθημα του...

    Συνέχεια

    Αλέξανδρος Kαψοκαβάδης: «Μου αρέσει να δημιουργώ και να γράφω μουσική διαρκώς»

    Γράφει η Ιλένια Χρίστου «…Όλα τα κινητήρια πρότυπά μου ήταν καλλιτέχνες που χρησιμοποίησαν...

    Συνέχεια