Φίλιππος Γράψας: «Η έμπνευση λειτουργεί όπου υπάρχουν άνθρωποι με χαρές και προβλήματα»
Όπως διαβάζω, πρωτοεμφανιστήκατε στη δισκογραφία με το τραγούδι «Καημοί στη ναφθαλίνη», σε μουσική Νίκου Κατσίκα, κομμάτι που διακρίθηκε σε διαγωνισμό έντεχνου λαϊκού τραγουδιού της εποχής. Σε παλαιότερη συνέντευξή σας είχατε αναφερθεί θετικά σχετικά με το θεσμό των Φεστιβάλ και σε διοργανώσεις, όπως το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και οι Αγώνες Τραγουδιού. Ποια είναι η άποψή σας για τους Διαγωνισμούς Τραγουδιού και στίχου σήμερα;
Ναι, είναι αλήθεια ότι είμαι υπέρ των διαγωνισμών (Φεστιβάλ) τραγουδιού, γιατί τα θεωρώ ένα καλό βήμα για τους νέους καλλιτέχνες. Όχι όπως έχει μεταλλαχτεί σήμερα στην τηλεόραση, αλλά όπως παλιά, που οι διαγωνισμοί είχαν πιο “ανθρώπινο” πρόσωπο.
Δεν θεοποιούσαν τότε τους νέους καλλιτέχνες, ώσπου αυτοί, με το τέλος του διαγωνισμού, να γκρεμιστούν από τα φώτα και την τεράστια προβολή στο απόλυτο σκότος και την πλήρη απογοήτευση. Τότε οι αποφάσεις έβγαιναν (χωρίς να γίνουν τα ονόματα των συμμετεχόντων γνωστά) από μια προκριματική επιτροπή ειδικών, που με ψηφοφορία αναδείκνυε αυτούς που άξιζαν να εμφανιστούν στο κοινό. Δεν θα ήθελα να συμμετάσχω σε ένα talent show και για τον λόγο, ότι θα μπορούσε μια λανθασμένη μου εκτίμηση για έναν νέο άνθρωπο να του κάνει κακό.
Υπήρχε κάποιο ποίημα ή στίχοι τραγουδιού που νιώθετε ότι σας συγκίνησαν στα νεανικά σας χρόνια και καθόρισαν τη μετέπειτα πορεία σας;
Είναι πολλά τα τραγούδια που με έχουν συγκινήσει ή μπορεί να με έχουν επηρεάσει. Έπαθα όμως μεγάλη "ζημιά", όταν νεαρός άκουσα κάποια από τα πρώτα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, με την υπέροχη φωνή της Νάνας Μούσχουρη. Μιλάω για τον “Ιλισσό” και τον “Υμηττό”...Νομίζω ότι στο χώρο του τραγουδιού, αυτά τα κομμάτια υπήρξαν η απόλυτη ανατροπή...Ευτυχώς, η ανατροπή συνεχίστηκε σε όλο το έργο του Χατζιδάκι.
Έχοντας ο ίδιος γράψει το στίχο σε πολλά από τα επιτυχημένα λαϊκά τραγούδια της μεταπολιτευτικής περιόδου, πώς βλέπετε το λαϊκό τραγούδι σήμερα;
Και για το λαϊκό τραγούδι, μεταβατική είναι αυτή η περίοδος. Ψάχνεται. Προσπαθεί. Έχω την αίσθηση ότι το καψουροπόπ στη δισκογραφία, αρχίζει να υποχωρεί, ενώ σημαντικό είναι ότι αυξάνονται οι μουσικές σκηνές. Ευτυχώς που πολλοί από τους συνθέτες που μας χάρισαν σπουδαία λαϊκά τραγούδια τα τελευταία χρόνια, διατηρούν το μεράκι τους και συνεχίζουν απτόητοι. Για το λαϊκό τραγούδι δεν φοβάμαι. Μπορεί κάποτε να υποχωρεί στη λαίλαπα κάποιας μόδας, αλλά γρήγορα επανέρχεται δυναμικά. Ας μη ξεχνάμε τις αστείρευτες πηγές του ρεμπέτικου και του παλιού λαϊκού, από όπου αντλούν πάντα οι νεώτεροι τραγουδοποιοί.
Η έμπνευσή σας νιώθετε ότι λειτουργεί καλύτερα σε συνθήκες απομόνωσης και ηρεμίας ή μέσα σε ζωντανά, πολύβουα περιβάλλοντα;
Όπου υπάρχουν άνθρωποι με τις χαρές και τα προβλήματά τους, εκεί και ο στιχουργός, για να παίρνει μηνύματα και να τα μεταφέρει με τον δικό του τρόπο στον στίχο. Η έμπνευση μπορεί να σε συναντήσει παντού και είναι καλοδεχούμενη. Η επεξεργασία της όμως θέλει ηρεμία.
Η συναισθηματική σύνδεση με την ιδιαίτερη πατρίδα σας τη Θεσσαλονίκη έχει συζητηθεί πολύ και έχει αποτυπωθεί στα τραγούδια και τα κείμενά σας. Θεωρείτε ότι θα είχατε διαφορετική ταυτότητα ως δημιουργός, αν είχατε γεννηθεί και ζήσει σε άλλο σημείο του χάρτη;
Κάθε πατρίδα σημαίνει κάτι ιδιαίτερο για τον καθένα. Επομένως θα μιλήσω για την πόλη μου εντελώς υποκειμενικά. Η Θεσσαλονίκη περιέχει πολλούς λόγους που θα βάλουν κάποιον γραφιά, να ασχοληθεί μαζί της. Ιστορικούς, πολιτικούς, πολιτιστικούς, συναισθηματικούς, κοινωνικούς κλπ. Αυθεντική στην εκάστοτε ακμή και παρακμή της. Αγαπησιάρα στα "πάρε δώσε της". Με τις γειτονιές του μύθου της, τις παλιές αγορές, τις μυρωδιές, τις γεύσεις της, τη γλώσσα της, τη νωχέλεια, την υγρασία της! Επομένως, ταυτότητα με τέτοια στοιχεία, δεν την αποχωρίζεσαι εύκολα..!
Θα σκεφτόσαστε να ασχοληθείτε και με τον πεζό λόγο, γράφοντας π.χ. ένα θεατρικό έργο ή ένα μυθιστόρημα;
Φίλοι με προτρέπουν να ασχοληθώ και με τον πεζό λόγο. Ίδωμεν...
«Αν δεν γεννηθείς αστέρι, η ζωή τι περιμένεις να σου φέρει»… λέει ο στίχος σας που μελοποιήθηκε από τον Μάριο Τόκα. Πιστεύετε ότι η επιτυχία στο καλλιτεχνικό στερέωμα είναι ζήτημα ιδιοσυγκρασίας ή συγκυρίας;
Τα πάντα παίζουν στο θέμα "επιτυχία". Ταλέντο, τύχη, υπομονή, πείσμα, πίστη στον εαυτό σου, γνωριμίες... Βλέπεις ασήμαντους να εκτοξεύονται από τη μια στιγμή στην άλλη, βλέπεις και ταλέντα να χάνονται, είτε γιατί τους κούρασε η προσπάθεια, είτε γιατί κάποιοι υπεύθυνοι δεν πίστεψαν σ' αυτούς, είτε για προσωπικούς δικούς τους λόγους...
Εγώ υπήρξα τυχερός που το "Σ' αναζητώ στη Σαλονίκη" έπεσε στα χέρια του Μάριου Τόκα, το αγάπησε κι έγραψε αυτό το υπέροχο ζεϊμπέκικο, τη στιγμή που άλλοι το απέρριπταν, γιατί το έβρισκαν αντιεμπορικό ποίημα.
Τελικά η ελληνική δημιουργία είναι καλύτερη ή χειρότερη χωρίς τις δισκογραφικές εταιρείες να καθορίζουν το παιχνίδι;
Μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία στη δημιουργία, χωρίς τις πιθανές επεμβάσεις της εταιρείας, το θέμα όμως είναι ότι χωρίς τις δυνατότητες της δισκογραφικής, είναι δύσκολο το θέμα της προώθησης και της διανομής της δουλειάς ενός καλλιτέχνη.
Πολλοί βέβαια, κατάφεραν να προωθήσουν με επιτυχία τη δουλειά τους μέσω διαδικτύου. Κι έχουμε ηχηρά παραδείγματα..
Στη δισκογραφία σας περιλαμβάνονται και συνεργασίες με νέους συνθέτες, όπως ο Σταύρος Σιόλας και η Πηγή Λυκούδη. Ποια ήταν η εμπειρία σας από τις συμπράξεις αυτές;
Με τον Σταύρο προχωράμε τραγούδι τραγούδι. Μέσα σ'αυτά που γράψαμε είναι το “Η μοναξιά μου” με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και εφέτος το “Δύσκολη σιωπή” με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη.
Τον γνώρισα στο τελευταίο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης. Μου άρεσε πολύ η σύνθεσή του "Της άρνης το νερό" που πήρε και το πρώτο βραβείο, όπως επίσης και η ιδιαίτερη φωνή του. Έχει μελοποιήσει κι άλλους στίχους μου, οπότε έπεται συνέχεια... Mε την Πηγή κάναμε ένα cd, τo "Εν ονόματι του χρόνου" με 13 όμορφα τραγούδια.
Εννοείται ότι μόνο καλές είναι οι εμπειρίες μου από τις δύο αυτές συνεργασίες.
Και μιλώντας για δημιουργία με βλέμμα στο μέλλον… τι νέο να περιμένουμε από εσάς στο προσεχές διάστημα;
Αυτή τη στιγμή ξεκινάμε μια δουλειά με τον Χρήστο Νικολόπουλο για τον Στέλιο Διονυσίου. Επίσης έχει προχωρήσει αρκετά, μια ωραία συνεργασία με τον Θανάση Πολυκανδριώτη. Τέλος, επειδή μου αρέσει πολύ να δουλεύω με ταλαντούχους νέους, ετοιμάζουμε ένα cd με την συνθέτρια Αρετή Κοκκίνου και ερμηνευτή τον Νίκο Καρακαλπάκη. Με τον Νίκο συνεργαζόμαστε για δεύτερη φορά.
Καλή επιτυχία σε όλα σας τα σχέδια!
Σας ευχαριστώ πολύ!
ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Σχολιάστε